सम्पादकीय

बिर्तामोड नगरपालिकाको सभा हलमा आयोजित एक कार्यक्रममा माछा किसानले गुनासो पोखे, ‘बिर्तामोडको कृषिथोक बजार इन्डियन बजार भइसक्यो ।’ किसानले आफ्नो माछाले बजारमा ठाउँ नपाएको आधारमा स्वभाविक गुनासो पोखेका छन् । बजारमा भारतीय माछा विगविगी हुनु र स्थानीय किसानको माछालाई व्यापारीले प्राथमिकतामा नदिनु किसानका लागि दुःखद् छ । कृषिथोक बजारमा मरेका माछा बेचिन्छ । स्थानीय किसानले उत्पादन गरेका ज्यूँदा र ताजा माछा थोरै मात्रामा विक्री वितरण गरेको पाइन्छ ।

भारतको आन्द्र प्रदेशबाट आयात हुने भारतीय माछा फर्मालिन प्रयोग हुने गरेको प्राविधिकहरु बताउँछन् । फर्मालिन मानव स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ । तर, व्यापारीले त्यस्तै माछा मात्रै राखेपछि उपभोक्ता पनि एक किसिमले उपभोग गर्न बाध्य छन् । स्थानीय माछालाई व्यापारीले प्राथमिकता नदिएको गुनासो छ । स्थानीयले उत्पादन गरेको माछा र भारतबाट आउने मरेका माछाको मुल्य लगभग उस्तै छ । एउटै मुल्यमा स्थानीय माछा उपभोग गर्ने वातावरण व्यापारीले निर्माण गर्नुपर्छ ।

कुनै पनि स्थानीय उत्पादनलाई व्यापारीले प्राथमिकता दिनुपर्छ । त्यसो गर्ने हो भने स्थानीय किसानलाई प्रोत्साहन पनि हुन्छ । तर, कृषिथोक बजारमा व्यापारीका कारण स्थानीय माछाले बजारको समस्या भोग्नु परेको पर्याप्त दुखेसो छ । यसलाई बजार व्यवस्थापन समितिले गम्भीर रुपमा लिनुपर्छ । स्थानीय उत्पादनलाई वेवास्था गरियो भने किसान हतोत्साहित हुनेछन् । जिल्लालाई माछामा आत्मनिर्भर बनाउने कतिपय स्थानीय तहको योजना पनि छ । झापाको हल्दिवारी र विर्तामोड नगरपालिका योजनाबद्ध रुपमा माछामा आत्मनिर्भर हुने तयारीका साथ काम गरिरहेका छन् । तर, बजारको समस्याले किसान माछा उत्पादनमा जाँगर गरिरहेका छैनन् । स्थानीय तहले बजार व्यवस्थापनमा पनि विचार गर्नुपर्छ ।